Deventer


dus jij wil stadsdichter worden

(vrij naar Charles Bukowski)

als de muze niet
door je verplichtingen heen tot je zingt
begin er niet aan

als de stad niet in je hart zit
in je gedachten en op je tong
begin er niet aan

als je echt moet wachten op het gouden idee
in een stad waar op elke straathoek
honderd verhalen naar je lonken
begin er niet aan

als je rijk wil worden of beroemd
begin er niet aan

of als je indruk wil maken op een feestje
begin er niet aan

als je maanden moet schaven
al moe wordt van eraan denken
als je gaat doen wat een ander al deed
begin er niet aan

als deze stad niet uit je pen vloeit
je de straten niet kunt spellen
niet meer ervan wil maken dan er al was
begin er niet aan

als het je tijd is
en de stad heeft jou verkozen
zal hij in je woorden wonen

zo werkt het
en het is nooit anders geweest

Oproep voor de nieuwe stadsdichter van Deventer. Lees er meer over op deventer.nl/stadsgedichten.


Cyclus

deze winter voelde als een lange expeditie
voorbij de poorten van Mordor
je gelooft niet meer dat je het gaat redden
het is donker en het land kaal

ineens gaat het hard
geen ringen in vulkanen of
vrachtwagengrote adelaars
maar het land zelf dat zegt

genoeg is genoeg we gaan bloeien nu
en de bloesems knallen uit hun knoppen
het groen groeit
de dagen lengen

je wandelt in de warmte en het licht
de heer van de duisternis trekt zich terug
maar broedt al
op zijn terugkeer

Wibo: “Pieter en ik schrijven en fotograferen elke maand voor de Deventer Post wat ons opvalt in het straatbeeld. De bloesems sprongen er prachtig uit.”



hokjes

vandaag paste ik in een hokje
deed de gordijnen dicht
en wachtte met alle anderen in hokjes
op de terugkeer van het licht

overdag leek de wereld normaal
mensen op straat een melkachtige lucht
tot het schemerde en iedereen
zich terug haastte

eenpersoons- groeps- en drieploegenhokjes
en buiten de reizigers de laatste rokers
in jassen gedoken snellend over de Brink
alsof de donkere dagen ze achtervolgden

op weg naar hokjes om te schuilen
naar binnen toe te leven
met onze kleine kostbare zonnen
achter luxaflex en overgordijn

donkere dagen - Foto Pieter Leeflang

Wibo: “Fotograaf Pieter Leeflang en ik proberen Deventer in beeld en woord te vangen voor de Deventer Post. Soms wandel ik ’s avonds over straat en lijkt iedereen, zeker in de winter, opgeborgen in zijn of haar eigen hokje.”


nachtdienst

nacht hangt als zware overgordijnen voor de dag
we wachten kwetsbaar in het donker
met onze dromen en gedachten
op onze levens om verder te gaan
de dag om ons te verlossen

het zijn uren dat kleine geluiden ver dragen
iemand loopt een ronde wacht
klikt geruststellend hakken door de gang
ergens bereidt iemand de dag al voor maakt zich op
de nacht in vaardige handen over te dragen

als we wakker worden blijkt
het is weer gelukt de dag
en wie hem bracht
vertrokken nu
naar huis naar dromenland


Wibo: “Nachtburgemeester Karlijn Ribbers wilde mensen die in de nachtdienst werken graag in het maantje zetten, en vroeg mij om een ode te schrijven aan de ziekenhuismedewerkers van het Deventer Ziekenhuis. Tijdens de nachtdienst maakten we een ronde langs de afdelingen om met alle harde werkers in gesprek te gaan en ze deze ode aan te bieden.”


groene mannen

groene mannen ontspruiten aan de muren
kijken zonder knipperen over de straten uit
bescherming tegen een ons tot op heden
bespaard gebleven kwaad

zouden ze klimaathoeders zijn
redders van mensen tegen zichzelf
als ze konden haalden ze bakstenen schouders op
het is kennelijk nog niet te laat

het gevaar dwaalt niet of elders
en de straat is geen strijdtoneel
alleen blaften vanochtend twee honden
bloeddorstig naar elkaar

groene mannen slapen met ogen open
slijten vormloos met de jaren
misschien zullen ze nooit
nodig zijn

Groene man - foto door Pieter Laaflang


Wibo: “Fotograaf Pieter Leeflang en ik proberen Deventer in beeld en woord te vangen voor de Deventer Post. Er zijn veel groene mannen in Deventer, en ik vind ze altijd een mooi gezicht. Eigenlijk zouden ze overal in Deventer – ook in de Vijfhoek – moeten hangen, dus kunstenaars, ik nodig jullie bij deze van harte uit.”


bevroren beesten

vandaag rust ik op een beeld van paarden
die als jonge veulens rollen
hun spel gevat in onbeweeglijk brons

alsof ze in hun vreugde onderbroken werden
door een basilisk wachten ze
op een goede afloop van hun verhaal

een held die Bathmen ontzet met spiegels
het fabeldier onschadelijk maakt
de paarden hun vrijheid schenkt

het zal niet voor vandaag zijn vrees ik
ga mijns weegs terwijl
de bevroren dieren wachten

in hun slaap bewegen


Wibo: “Ik las op internet dat deze paarden de bevolking van Bathmen symboliseren, die van hard werken kwamen tot vertier en cultuur. Zitten ze daar in vast, vroeg ik me af? Dat is natuurlijk altijd de makke met stilstaande beelden, ze vangen alles.”


vandaag begin ik

ik groeide op met het verdwijnen en verschijnen van grenzen
zag volkeren vluchten en andere rijk worden
terwijl spiegelpaleizen gebouwd worden in het zand
vliegen we onbemand over resten van hutten
stromen mensen als water tegen muren
waar geen vijand voor bestaat

we maken onze wereld klein en
pakken alles alleen nog met sanitaire doekjes vast
hier een doekje voor je gevoel
een sanitair doekje om het nieuws
het onthoofde westen dat zich als een
nachtmerrieruiter over beeldschermen verspreidt

hier leven we tussen de terreurmeldingen
getraumatiseerde vluchtelingen
gaan hardnekkig naar de huidhoudbeurs
en ’s avonds temptation island op tv
niemand snapt nog echt hoe het zit
al zijn er genoeg mensen die een mening hebben

dit is de wereld die mijn kind erft
de wereld waar ik verantwoordelijk voor ben
een heel klein stukje van de maalstroom
die alles met zich mee zuigt de afgrond in
maar als ik me vandaag omdraai je aankijk
en jij de ander enzovoort

dan zetten we langzaam
de maalstroom stil

 


Gedicht ter gelegenheid van het Gemeene Festival; hiermee brengt het Geert Grootehuis het gedachtegoed van Geert Groote naar de moderne tijd. Het thema in 2018: is het wij, zij of de ander.


werelden

kom binnen zegt dit huis van licht
van rekken vol weten en ruimte om te delen
hier leren we je vissen in de taal
en dat het maken al in je handen wachtte
om door jou ontdekt te worden

we gaan op onderzoek uit
duiken de eeuwen voor ons op
zoals de tijd hier neersloeg in steen
lieten eerdere zoekers in de marges
hun aanwijzingen voor ons achter

hierheen naar een toekomst
waarin we nieuwe werelden ontdekken
tot we ons realiseren
dat dit de plek is waar
ze samenkomen allemaal

 


Gedicht bij de opening van de nieuwe bibliotheek aan de Stromarkt.


wens

dat je ver mag reizen en altijd
je weg terug mag vinden
dat het verhaal van je leven
de vreugde mag evenaren
van je komst

dat de IJssel je zorgen mag dragen
als je niet weet hoe
en de velden fluisteren hierheen
als je niet weet waar

dat er altijd een plaats aan tafel
voor je gedekt mag zijn
en deze stad een deel van jou
zoals jij nu onlosmakelijk
van de stad

 


Een wens voor Thijmen, de honderdduizendste inwoner van Deventer.


niet op vakantie dit jaar

het werd stil op straat
de dagen vloeiden langs grachten
lege terrassen

het huisvuil vatte post bij lantaarnpalen
en het stof sloeg in de glazen

iemand gooide woorden uit het raam
en alleen de wind pikte ze op
een kat sloeg lusteloos naar een mus
de bus kwam eindeloos voorbij

een ander mijmerde over liefde
de krant over financieel toezicht
wie overbleef keek herhalingen op tv

ik groef een kuil in de achtertuin
Australië kwam langzaam dichterbij

Lege stad Deventer - foto Pieter Leeflang


Wibo: “De vakantie komt eraan, en de stad ondergaat dan een metamorfose. Langzaam wordt het stiller, en de achterblijvers lijken soms in een surrealistische andere versie van hun eigen stad terechtgekomen.”


interventie

’s nachts liggen we wakker
bij het geraas van de monumenten
die doorgroeien tot aan de hemel
het onophoudelijke beitelen
van de namen van gevallenen

het enige antwoord
dat we hebben op geweld
lijkt ons blijven stoten
aan een steeds trefzekerder
dodelijke steen

we wachten op al die juiste zaken
die om onze dringende
en gerechtvaardigde interventie
vragen

Foto Landmachtdagen Pieter Leeflang


Wibo: “Op de landmachtdagen (26 mei waren ze in Deventer) laat ons leger zien wat het in zijn mars heeft. Toch blijft het een gekke paradox, het leger. De vrede willen bewaken door de mogelijkheid geweld te gebruiken.”


Slotgedicht Deventer op film!

Met dank aan Erna Lammers van De Stentor Deventer is mijn slotgedicht getiteld Deventer, dat ik tijdens de officiële overdracht van het Deventer Dichterschap voordroeg op Het Tuinfeest, als filmpje verschenen. Mét ondertiteling! Dan kun je het nog even rustig terug luisteren en zien. Deventer, bedankt voor de twee pracht jaren. Wibo, heel veel succes en plezier de komende tijd!

 


Nieuw platform is feestelijk gelanceerd!

Op poëziefestival Het Tuinfeest in Deventer gaf Deventer Dichter Johanneke ter Stege het officiële startschot voor het nieuwe online platform van de Deventer Dichter. Het platform werd feestelijk gelanceerd met voordrachten van oud-stadsdichters Herman Posthumus Meyjes, Jos Paardekooper en Dick Metselaar. En.. confetti!

Vanaf nu is alles over alle Deventer Dichters van toen, nu en de toekomst verzameld op: www.deventerdichter.nl.

Bekijk hier een video van de feestelijke lancering:


Johanneke ontmoet in de Iordenstuin

Johanneke ter Stege heeft dit jaar haar eigen tuin tijdens poëziefestival Het Tuinfeest. Dichters, muzikanten en kunstenaars waar ze veel bewondering voor heeft zijn door haar benaderd en uitgenodigd. Sommige mensen wilde ze altijd al ontmoeten en met anderen is het juist een prettig weerzien. In de Iordenstuin ontvangt Johanneke bezoekers en kunstenaars als haar gasten en de ontmoetingen vinden plaats aan de keukentafel, in de tuin of op het podium.

Bekijk hier het programma.